Rust bij hoogbegaafde kinderen met autisme

8 Tips om rust te bekomen

29 december 2018 • Artikel •

Noch hoogbegaafdheid, noch autisme kan je aflezen van een kind zijn gezicht.
Het is voor de buitenwereld dan ook vaak een verrassing dat deze kinderen het soms zo moeilijk kunnen hebben en overprikkeld geraken.

  • Het zijn vaak kinderen die de drukte opzoeken omdat ze alles willen weten, maar dan ook crashen.
  • Ze kunnen omstandigheden rationeel plaatsen, maar emotioneel niet verwerkt krijgen. 
  • Soms blijven ze rustig werken tot ze plots onverwacht uitbarsten in woede.

Overprikkeling

Het overprikkelen zit vaak in een klein hoekje omdat ze 2 maal zo makkelijk overprikkeld geraken.

Hoogbegaafdheid.

Dabrowski heeft het over 5 'overexcitabalilities' die aangeboren zijn. (psychomotorisch - zintuiglijk - intellectueel - fantasie - emotioneel)
Ze geven de mogelijkheid tot een verhoogde capaciteit om prikkels te ontvangen en te verwerken.
Hoogbegaafde kinderen zoeken deze prikkels dan ook actief op, maar hebben nog niet de mogelijkheid om op een geordende manier om te gaan met deze overvloed aan prikkels.

Autisme

Zij hebben, door een vaak sensorische over- of onderreactiviteit, letterlijk geen filter om binnenkomende informatie te organiseren. Ze worden overrompeld door alle input.
Daarenboven krijgen ze deze informatie ook niet makkelijk verwerkt door hun gebrek aan Theory of Mind, Executieve Functies en Centrale Coherentie.

Dubbeldiagnose is speciaal

De dubbeldiagnose maakt dat deze kinderen extra gevoelig zijn voor allerhande prikkels.
Voor de buitenwereld kan dit heel verwarrend zijn aangezien ze door hun grote cognitieve mogelijkheden soms vlot kunnen overkomen en steeds uit zijn op nieuwe uitdagingen. Maar plots klappen ze toe en gaan ze door het lint.
Hoofdpijn, intense woedeaanvallen, huilbuien e.d. spelen de kop op.
Dit zijn de momenten waarop het kind reeds te ver is gegaan in zijn kunnen.
Zijn basisrust is reeds lang, vaak onopgemerkt voor de buitenwereld, weg.

Rust bewaren

Het leren behouden van deze basisrust is van groot belang voor deze kinderen.
Wanneer deze niet meer aanwezig is, zijn ze niet in staat om te leren, zich te handhaven in hun omgeving of verder te ontwikkelen.
Ze ondervinden teveel stress en hun levenskwaliteit daalt.

8 Tips om de basisrust te bewaren:

  1. Geborgenheid en waardering:
    Een veilig nest vol liefde maakt dat het kind zich veilig voelt.
  2. Erkenning:
    Erken met woorden hoe je kind zich voelt. Vaak overkomt dit gevoel je kind. Het voelt langzaam die onrust toenemen, maar kan het niet verwoorden. Help hen hierbij: 'Ik zie dat je gezicht gespannen staat. Het lijkt me hier te druk voor je te worden.'
  3. Verheldering en verklaring:
    Voor je kind met autisme is het noodzakelijk om de wereld te verhelderen. Doe dit indien mogelijk visueel. Woorden vervagen en vliegen snel weg. Duiding op papier werkt trager en geeft de gelegenheid om stil te staan bij evidenties.
  4. Concrete communicatie:
    Gebruik geen wollige taal tegen je kind. Duidelijke, concrete communicatie maakt dat je kind geen inspanning moet leveren om te zoeken naar wat je nu juist bedoelt. 'Alice, wij vertrekken na het eten naar oma.' is veel concreter dan 'Alice, straks gaan we naar oma.'
  5. Signalen herkennen bij zichzelf:
    Overlopen hoe je kind overprikkeling bij zichzelf kan herkennen, vormt het begin van zelfregulering. Op het moment dat het dit systeem bij zichzelf herkent, is het in staat zichzelf te beschermen.
  6. Aanleren van ontspanningsmogelijkheden:
    Vaak weet je kind niet hoe het zelf tot rust kan komen op een moment van overprikkeling. Maak samen met hem een overzicht. Dit is een heel individueel gegeven: 'lezen, muziek, film, knutselen, wandelen, trampoline, haren kammen, ... '
    Begeleid je kind in het begin naar deze ontspanningsactiviteiten. Na een tijdje ontdekt het zelf de positieve effecten hiervan.
  7. Social scripts aangeven:
    Je hoogbegaafde kind met autisme leert enorm veel van te kijken en te luisteren naar anderen. Het heeft nood aan externe kaders waaraan het zich kan spiegelen. Het is hierbij aangewezen je bewust te zijn van de kaders die je aanreikt, omdat ze vrij letterlijk kunnen overgenomen worden. Wees dus helder en duidelijk in je communicatie.
  8. Uitdaging versus rust:
    Zoek het zwakke evenwicht tussen uitdaging om tegemoet te komen aan de cognitieve honger en herhaling om rust te kunnen inbouwen. 

Neen, dit is geen makkelijke opdracht. Je balanceert constant op een slappe t. 

Binnen de opleiding 'Het autisme in je kind herkennen' neem ik je mee op ontdekking. Samen zoeken we uit welke aanpassingen het best passen bij jou en je gezin. Geïnteresseerd? Neem snel een kijkje

BRONNEN:

  1. Dabrowski Piechowsky, 1977, Theory of Levels of Emotional Development
  2. Peter Vermeulen, 2014, Mijn kind heeft autisme
  • Artikel
  • Ouders en Professionals

Wil je op de hoogte blijven?

Vul je e-mailadres in & ontvang alle nieuwtjes