Toolbox: Deel IV (executieve vaardigheden)
In dit deel bespreken we executieve vaardigheden bij kinderen met autisme, met nadruk op Centrale Coherentie en Theory of Mind, en hoe deze vaardigheden samenhangen met het autistische denken.
Werkgeheugen
Het werkgeheugen is de vaardigheid om informatie in je geheugen vast te houden, zodat je complexe opdrachten kan uitvoeren.
Stel je voor dat Thomas autisme heeft en een meervoudige opdracht moet uitvoeren. De Centrale Coherentie maakt dat hij de samenhang tussen gegevens niet makkelijk ziet en de wereld uit een voeldoos waarneemt. Tal van losse elementen (plaats, personen, geluiden, activiteiten), in plaats van 1 groter geheel.
Thomas houdt dus veel meer informatie actief in zijn brein om de context te begrijpen. Meervoudige opdrachten zijn hierdoor extra belastend.
Planning
Plannen houdt in dat je een taak kunt indelen en prioriteiten stelt.
Stel je voor dat Emma heeft autisme en maakt een studieplanning op voor haar examens.
Maar hoe begin je hier aan wanneer je autisme hebt. Door de zwakkere centrale coherentie, ondervindt ze moeilijkheden bij het onderscheiden van hoofd- en bijzaken. Wat moet ze kennen? Zijn het enkel de data of ook de namen, de oorlogen, de plaatsen, …
En wat met het stukje realistische fantasie? Zou Emma zich kunnen inbeelden dat ze ’s avonds om 9u best niet meer aan nieuwe leerstof start, wanneer ze om 10u moet gaan slapen? Misschien ziet ze dit niet volkomen voor ogen en plant ze haar studie-uren verkeerd in, hoewel het haar al is uitgelegd.
Flexibiliteit
Flexibiliteit is het vermogen plannen bij te stellen.
Thur verwacht na taal vrij spel op woensdag. Hij werkt dan steeds aan zijn lego-constructies. Wanneer taal plots vervangen wordt door rekenen, gaan alle bellen in zijn hoofd af.
Met zjjn beperkte realistische fantasie is het niet duidelijk of hij vandaag dan nog vrij spel heeft? Gaat dit nu elke woensdag veranderen? Wanneer gaat hij nog aan zijn lego-constructie kunnen werken?
Hij kan door de vele vragen niet soepel overschakelen, terwijl zijn klasgenoten hier minder moeite mee hebben.
Executieve vaardigheden vragen bij autisme een andere benadering. Het is essentieel om hun profiel goed te begrijpen, omdat kinderen met autisme op een eigen manier werken aan deze vaardigheden. Smartgames, Fixie en Growie bieden hiervoor geen blijvende ondersteuning; een aanpak die aansluit bij hun manier van denken is nodig.
Meer weten?
In februari start een nieuwe opleidingsreeks over autistisch denken. Dit intensieve programma biedt een andere kijk op kinderen. Veerle (cursist september 2024) gaf aan: “Na de sessie over Centrale Coherentie haal ik meer uit de WISC-test. Het is wonderlijk hoe je door anders te kijken meer op de behoeften kunt inspelen.”
Deze opleiding is voor mensen die nieuwsgierig zijn en anders willen leren kijken naar kinderen. Als je interesse hebt, neem contact op om te bespreken of deze opleiding bij je past.
