De sociaal emotionele ontwikkeling bij kinderen met autisme op basis van Vignero

Ik ontplof en kan er niets aan doen!

11 april 2023 • Artikel •

Vorige week mocht ik getuige zijn van een heel mooi gesprek tussen een mama en haar dochter. Ze zaten samen in de zetel op bureau.

Mama was heel aandachtig voor alles wat haar dochter zei. Ze voelde de pijn van haar dochter, ... en ik merkte dat het ook haar pijn werd.

Het was de week voor de paasvakantie geweest. Alle lessen verliepen anders, de paashaas kwam op school langs en het rapport was in aantocht. Het meisje gaf aan dat ze zoveel stress had. Ze voelde enkel dat ze heel veel wilde wenen, telkens wanneer er iets niet juist voor haar liep. En dan werd ze uitgelachen.

De mama keek haar dochter aan en voelde haar pijn. Want ze wist dat haar dochter het allemaal zo graag zo goed wilde doen, ... maar dat het sociale haar niet altijd lukte.

Sociaal emotionele ontwikkeling

Elk kind doorloopt heel wat sociaal emotionele fases in zijn ontwikkeling:

  • adaptatiefase: de ouders reguleren de wereld en de emoties van een kind
  • eerste socialisatie: er ontstaat hechting en vertrouwen
  • individualisatie: een kind onderzoekt de wereld
  • identificatie: er worden regels opgesteld
  • realiteitsdenken: er ontstaat een nieuw netwerk

Hierbij merken we dat het emotionele luik als eerste wordt ontwikkeld. Pas in tweede lijn is er sprake over het cognitieve luik met regels en het begrijpen van de wereld.

Bij kinderen met autisme zien we een ander verloop

Sociaal emiotionele ontwikkeling bij kinderen met autisme

  • vertraging: het cognitieve luik heeft voorrang op het emotionele luik
  • de adaptiefase blijft langer aanhouden
  • de verschillende fases van sociaal emotionele ontwikkeling verlopen op een andere manier
  • het begrijpen van sociaal emotionele situaties gebeurt op basis van cognitieve verwerking ipv buikgevoel
  • niet alle fases zullen ontwikkeld zijn

Dit zorgt zowel bij het kind als bij de begeleider van een kind met autisme voor heel wat frustraties, pijn en angsten. In onze sociaal gerichte wereld kan er namelijk heel sterk gereageerd worden op dit andere verloop van de sociaal emotionele ontwikkeling van een kind.

Om het meisje en haar mama hier op bureau verder te helpen, gaf ik hen beiden inzichten in het andere ontwikkelingspatroon bij autisme, de noden die hierbij naar voren komen, maar ook mogelijkheden.

Dit zijn namelijk 3 belangrijke elementen om een kind met autisme op dit domein te ondersteunen:

  • informatie
  • noden
  • mogelijkheden

Het vormt de basis om langs de ene kant de omgeving in zijn kracht te zetten, omdat ze weet hoe te reageren op dergelijke momenten. 
Maar ook voor het kind is het een belangrijke stap, aangezien zij in eerste instantie het hele sociaal-emtionele verhaal op een cognitieve manier verwerken. Begrijpen hoe hun hoofd werkt, hoe het hoofd van anderen werkt, kan heel wat inzichten geven en vooral rust.

Volgende week donderdag geef ik een webinar over de sociaal emotionele ontwikkeling bij kinderen met autisme. Schrijf je in of stuur dit artikel door naar iemand voor wie dit interessant kan zijn. 


  • Artikel
  • Ouders en Professionals
  • Adi

Wil je op de hoogte blijven?

Vul je e-mailadres in & ontvang alle nieuwtjes