Gewoon uniek: een andere kijk op autisme
Maar al te vaak wordt autisme gezien als een optelsom van tekortkomingen. Fladderen met de handen, telkens dezelfde zinnen herhalen of alles op kleur sorteren: typisch autistische gedragingen zijn afwijkend en moeten zoveel mogelijk worden afgeremd. Of toch niet?
In Gewoon uniek introduceert Barry Prizant een baanbrekende, andere kijk op autisme. Mensen met autisme zijn geen probleem dat moet worden opgelost, ze zijn individuen die moeten worden begrepen. De vraag is niet: hoe kun je autistisch gedrag stoppen? De vraag is: waar komt het vandaan? En kunnen we ons eigen gedrag of de omgeving daarop aanpassen?
Telkens de luxaflex precies recht hangen, kan de overweldigende en chaotische wereld net iets voorspelbaarder maken. Steeds weer een zin uit Finding Nemo opdreunen, kan helpen om onduidelijke sociale situaties te structureren. Aan de hand van talloze ontroerende voorbeelden laat Prizant zien dat kinderen en volwassenen met autisme vaak goede redenen hebben voor hun unieke gedrag. Behandel hen met aandacht en respect, en ze zullen enorm opbloeien.
'In de zee van boeken over autisme springt dit boek eruit. Het geeft ouders de waardering die ze verdienen en respecteert de echte experts: mensen met autisme zelf.' Elaine Hall Dr. Barry Prizant heeft meer dan 40 jaar ervaring met het begeleiden van kinderen en volwassenen met een autismespectrumstoornis. Hij was hoogleraar communicatiestoornissen en schreef verschillende boeken over autisme en communicatie.
Een aanstekelijke cover wist mijn aandacht te trekken, met toch een kleine rem. Weer een boek over autisme, weer centrale coherentie, weer theory of mind, ... Maar al heel snel werd ik gegrepen door de positieve, andere, vrolijke toon van het boek.
Barry Prizant gaat van het unieke, maar gelijke van een kind uit. Kinderen met autisme zijn net als alle andere kinderen, maar gewoon een beetje 'te'.
Ze zoeken rust en zekerheid net als elk ander kind, maar net iets sneller en op een net andere manier, waardoor ze iets 'te' lijken. Ze willen sociaal contact hebben met anderen, maar doen het net op een andere manier. Net dat tikkeltje 'te'. Ze gaan op zoek naar de onderwerpen die hen interesseren. Ze zijn fier op de dingen die ze kennen en kunnen en willen dat net zoals alle kinderen laten zien. Voor ons net weer dat beetje 'te'.
Of zou ik beter 'anders' zeggen ipv 'te'? Of wat vind je van het woord 'uniek'? Ja, ik ga voor uniek. Kinderen met autisme zijn uniek en zichzelf. Maar geen uniek van uitsluiting maar juist een uniek in gelijkheid.
Ze hebben angsten, plezier, interesses, vreugde, verdriet net zoals alle andere kinderen. Neen, hierom zijn ze niet vreemd, bizar, onwillig, anders. Ze zijn zichzelf en willen net hetzelfde als elk ander kind: zich kunnen ontwikkelen en genieten van het leven.
Waar zit het probleem dan? Wij zijn getraind om andere dingen op te merken en te benoemen. Niets mis mee als het verhaal hier niet stopt. Zoek naar waarom dit kind zo reageert en plaats dan alles terug in perspectief. Wat is de reden waarom dit kind weigert zijn schoenen aan te trekken? Of arperges te eten?
Je komt steeds terug op basisbehoefte: angst, vreugde, verdriet, duidelijkheid, plezier, .... Net als bij elk ander kind.
Als begeleider van kinderen is het dan ook van belang steeds op zoek te gaan naar het waarom van hun doen en laten, maar vooral om het gewone doel ervan in te zien en te aanvaarden. Laat het kind maar alle treintabels vanbuiten leren, het geeft hem steun en zekerheid. Daag hem daarna uit om de vakantieplanning uit te zoeken en op te stellen. Of laat je kind controleren wanneer het glas naar de glasbol gedaan moet worden, zodat zij kan genieten van het geluid.
Gebruik hun fascinaties om andere vaardigheden aan te leren of communicatie uit te lokken. Laat ze uitgroeien en openbloeien aan de hand van hun sterktes. Ga aan de slag met de vele oprechte singalen die je mag ontvangen.
Misschien kan je wel dagelijks versteld staan hoe sterk jouw kind in communicatie is, hoe sterk zij eigenlijk is in het verwerken van prikkels en hoe hij toch in staat is om zijn ochtend te organiseren. Ontdek hoe mooi je kind is!
Ik zou je willen uitnodigen om je te laten onderdompelen in hun zijn en kunnen en te genieten van deze unieke fantastische kinderen.
